Konsultacje społeczne

Rodzaje konsultacji

Bezpośrednią podstawą prawną do przeprowadzenia konsultacji społecznych w samorządzie są przepisy następujących ustaw:

• w zakresie konsultacji z mieszkańcami – ustawa o samorządzie gminnym z 1990 r.,
• w zakresie konsultacji z organizacjami pozarządowymi – ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z 2003 r.

Z tych przepisów wynika, że samorządy mogą przeprowadzać konsultacje społeczne w sprawach ważnych dla lokalnych społeczności oraz jeżeli wynika to z zapisów konkretnych ustaw.

Można wyróżnić kilka typów konsultacji, których realizacja wynika z różnych przepisów prawa. Przede wszystkim będą to konsultacje dotyczące:

• planowania przestrzennego – czyli konsultacje miejscowych planów oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – wynikające z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2003 r.
• środowiska – czyli konsultacje w sprawie inwestycji oddziałujących na środowisko – wynikające z ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko z 2008 r., oraz ustawy Prawo ochrony środowiska z 2001 r.,
• planowania strategicznego – czyli konsultacje projektów strategii gminy – wynikające z ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju z 2006 r.,
• granic administracyjnych – konsultacje dotyczące zmian granic jednostek administracyjnych i pomocniczych – ustawa o samorządzie gminnym z 1990 r.,
• rewitalizacji – konsultacje dotyczące gminnego programu rewitalizacji czy wyznaczania obszaru zdegradowanego – wynikające z ustawy o rewitalizacji z 2015 r.,
• konsultacje z inicjatywy prezydenta, rady miasta lub mieszkańców dotyczące spraw ważnych dla lokalnych społeczności.

W każdej z ustaw pojawiają się szczegółowe regulacje dotyczące przeprowadzania konsultacji, ich przebiegu i form włączania mieszkańców. Dla pozostałych procesów, nie realizowanych na podstawie odrębnych ustaw, podstawą będzie uchwała Rady Miasta Gdyni z 2017 r., określająca szczegółowe zasady i tryb przeprowadzania konsultacji społecznych z mieszkańcami miasta oraz jej późniejsze zmiany zawarte w uchwale Rady Miasta Gdyni z 2018 r.